داسو رافال در دهه ۱۹۷۰، نیروی هوایی و دریایی فرانسه به یک جنگنده چندمنظوره مدرن نیاز داشتند. در سال ۱۹۷۵ تصمیم گرفته شد که هر دو نیرو، نیازهای خود را با یک جنگنده مشترک برطرف کنند. در نتیجه، ارتش فرانسه در سال ۱۹۷۶ مطالعاتی را روی جنگنده‌ای کوچک‌تر اما کارآمدتر از میراژ ۲۰۰۰ آغاز کرد.

 

در سال ۱۹۷۹، فرانسه به همراه انگلستان و آلمان به پروژه جنگنده اروپایی پیوست، اما به دلیل اختلاف در نیازمندی‌های طرفین، این همکاری در سال ۱۹۸۱ لغو شد. سپس در سال ۱۹۸۳، فرانسه مجدداً به همراه اسپانیا، آلمان غربی، ایتالیا و انگلستان پروژه جدیدی برای توسعه یک جنگنده اروپایی مشترک آغاز کرد. با این حال، در سال ۱۹۸۴ فرانسه درخواست کرد که نسخه‌ای ناونشین از جنگنده نیز طراحی شود و همچنین خواهان سهم بیشتری در این پروژه بود. این اختلافات باعث شد که فرانسه در نهایت از طرح جدا شود.

 

در سال ۱۹۸۵، دولت فرانسه تصمیم گرفت یک جنگنده بومی توسعه دهد تا جایگزین تمام جنگنده‌های عملیاتی آن زمان، از جمله میراژ اف-۱، میراژ ۲۰۰۰، اف-۸ و سوپر اتندارد شود. این جنگنده جدید باید یک هواپیمای چندمنظوره با قابلیت انجام مأموریت‌های مختلف، از جمله شناسایی، می‌بود.

 

در سال ۱۹۷۸، شرکت داسو در فرانسه تصمیم گرفت یک جنگنده داخلی با دو موتور و بال دلتایی-کاندارد طراحی کند. این پروژه در سال ۱۹۸۲ آغاز شد، اما تلاش فرانسه برای همگام‌سازی این طرح با برنامه جنگنده اروپایی ناکام ماند، زیرا مشخصات آن با آنچه اروپایی‌ها در نظر داشتند تفاوت زیادی داشت. در سال ۱۹۸۴، دولت فرانسه یک نمونه اولیه از این طرح جدید را ساخت. با اینکه این طرح حتی پیش از خروج فرانسه از پروژه مشترک اروپایی درخواست شده بود، در نهایت تصمیم بر آن شد که فرانسه به‌صورت مستقل یک جنگنده بومی تولید کند.

 

سرانجام، در ۴ ژوئیه ۱۹۸۶، اولین پرواز جنگنده جدید انجام شد. این پرواز موفقیت‌آمیز بود و جنگنده توانست به ارتفاع ۱۱,۰۰۰ متری و سرعت ۱.۳ ماخ برسد. این پروژه با نام “رافال” معرفی شد و آزمایش‌های مختلفی را، هم در روز و هم در شب، پشت سر گذاشت. از جمله، فرود و برخاست از ناو هواپیمابر کلمنسو یکی از چالش‌های مهم این جنگنده بود که با موفقیت انجام شد.

 

فرانسه امیدوار بود کشورهای اروپایی را به همکاری در پروژه رافال ترغیب کند، اما این طرح به یک پروژه ملی تبدیل شد، چراکه هیچ‌یک از کشورهای هم‌پیمان مانند بلژیک، دانمارک یا هلند تمایلی به مشارکت نشان ندادند. در ابتدا، فرانسه تصمیم داشت ۳۳۰ فروند رافال خریداری کند، اما پس از فروپاشی دیوار برلین و کاهش بودجه دفاعی، این برنامه محدودتر شد. در نهایت، نیروی هوایی فرانسه ناچار شد تعداد جنگنده‌های درخواستی خود را کاهش دهد و با خروج از خدمت هواپیماهای قدیمی‌تر مانند میراژ ۵۰ و ارتقای برخی جنگنده‌های اف-۱، تا زمان تولید کامل نسخه‌های نهایی رافال، نیازهای خود را پوشش دهد.

 

نیروی دریایی فرانسه نیز برنامه ویژه‌ای برای استفاده از رافال داشت، اما این بخش از پروژه با تأخیرهایی روبه‌رو شد. در نهایت، جنگنده‌های رافال برای جایگزینی هواپیماهای قدیمی نیروی دریایی فرانسه، از جمله جنگنده‌های اف-۸، به کار گرفته شدند

 

سن ناوگان جنگنده های اف۸ نیروی دریایی فرانسه زیاد بود و برای همین هم در اواخر دهه 1980 فرانسه به دنبال خرید و یا اجاره موقت چند فروند جنگنده F18 هورنت نیروی دریایی امریکا برای خدمت بروی ناو هواپیما بر فرانسه بود ولی در نهایت این کار به جایی نرسید

 

جنگنده رافال نسخه  Aبرای پاسخگویی به نیازهای گوناگون ارتش فرانسه، در سال ۱۹۸۹ تصمیم گرفته شد که سه نمونه از جنگنده رافال ساخته شود. نخستین نمونه، یعنی نسخه A، به‌عنوان مدل اولیه توسعه یافت. بر پایه این مدل، نسخه C برای نیروی هوایی طراحی شد، درحالی‌که نسخه آموزشی بدون سرنشین برای نیروی هوایی و دریایی در نظر گرفته شد. البته این نسخه فاقد قابلیت نشست و برخاست از ناو بود، اما توانایی‌های رزمی مشابه نسخه تک‌سرنشین را حفظ کرد. در نهایت، نسخه M طراحی شد که برای عملیات ناونشین در نظر گرفته شده بود و شباهت زیادی به نسخه C داشت.

 

در سال ۱۹۹۱، نمونه تک‌سرنشین نسخه C با موتور جدید M88-2 به پرواز درآمد. این مدل در ظاهر مشابه نسخه A بود، اما تغییرات قابل توجهی در آن اعمال شد، از جمله اصلاح موتور، استفاده از مواد ترکیبی در بدنه و به‌کارگیری مواد جاذب امواج راداری در برخی نقاط برای کاهش سطح مقطع راداری. هرچند موتور M88 در سال ۱۹۹۱ آماده شد، اما تولید آن تا سال ۱۹۹۷ به تعویق افتاد.

 

پیش از این، نسخه A رافال از موتور آمریکایی F404 بهره می‌برد که به‌عنوان یک نمونه اولیه مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۹۹۳، نخستین نمونه آموزشی بدون سرنشین نیز به پرواز درآمد که ۳۵۰ کیلوگرم سنگین‌تر از نسخه C بود و ۴۰۰ لیتر سوخت کمتری حمل می‌کرد، زیرا به جای برخی مخازن داخلی سوخت، صندلی دوم در آن تعبیه شده بود. نسخه دو سرنشینه نیز طی آزمایش‌های پروازی برای ارزیابی تسلیحات مختلف به کار گرفته شد.

 

نخستین نسخه ناونشین جنگنده رافال ام در ۱۲ دسامبر ۱۹۹۱ به پرواز درآمد. این آزمایش‌ها ابتدا در فرانسه روی باندهای زمینی انجام شد، اما به دلیل عدم وجود یک سامانه پرتاب مشابه منجنیق، امکان شبیه‌سازی کامل عملیات از روی ناو هواپیمابر فراهم نبود. در سال ۱۹۹۲، این نسخه برای ادامه آزمایش‌ها به ایالات متحده ارسال شد تا تست‌های پرتاب از ناو در آنجا انجام گیرد. در سال ۱۹۹۳، نمونه دوم رافال ام نیز ساخته شد. این نسخه نسبت به مدل زمینی حدود ۵۰۰ کیلوگرم سنگین‌تر بود که این افزایش وزن ناشی از تجهیز آن به سامانه‌های پرتاب با منجنیق و سیستم‌های ناوبری تقویت‌شده برای عملیات دریایی بود.

 

همچنین، این مدل دارای سازه و بال تقویت‌شده برای نشست و برخاست روی ناو بود. برخلاف بسیاری از جنگنده‌های ناونشین، رافال ام فاقد بال‌های تاشو است، امری که در میان جنگنده‌های ناونشین کمتر دیده می‌شود. در مجموع، نسخه ام جنگنده رافال حدود ۹۵٪ با نسخه نیروی هوایی اشتراک دارد. جنگنده رافال به‌عنوان یک هواپیمای رزمی پیشرفته، با طراحی بسیار چالاک ساخته شده است. داسا برای افزایش قابلیت مانور این جنگنده، ترکیبی از بال دلتایی و کانارد را به‌کار گرفت. این ترکیب نه‌تنها میزان بارگذاری بالایی فراهم می‌کند، بلکه امکان حمل سوخت داخلی بیشتر را نیز به جنگنده می‌دهد و در نهایت، بهبود چشمگیری در چالاکی و سرعت فرار آن ایجاد می‌کند.

 

رافال همچنین از قابلیت نشست و برخاست کوتاه بهره می‌برد که امکان عملیات از ناوهای هواپیمابر را فراهم می‌سازد. اگرچه در طراحی اولیه، این جنگنده به‌عنوان یک هواپیمای رادارگریز کامل در نظر گرفته نشده بود، اما استفاده از کانارد، طراحی بهینه بدنه و برخی ویژگی‌های دیگر، سطح مقطع راداری آن را کاهش داده است.

 

برای افزایش پنهان‌کاری، در بدنه رافال از ترکیبات پیشرفته‌ای استفاده شده که حدود ۳۰ درصد وزن آن را شامل می‌شود. همچنین، ۷۵ درصد از مواد به‌کار رفته در سطح خارجی جنگنده از تیتانیوم ساخته شده و در بخش‌هایی از بدنه، آلومینیوم نیز به‌کار رفته است.

موتور انسکا ام 88، که روی جنگنده رافال نصب شده است، نیرویی معادل ۱۷۰۰۰ پوند با پس‌سوز تولید می‌کند. این موتور در مقایسه با موتور اف ۴۰۴ که روی جنگنده اف ۱۸ نصب شده، طراحی متفاوتی دارد. توسعه این موتور از سال ۱۹۹۶ آغاز شد و پس از طی مراحل آزمایشی، به تولید رسید.

 

نسخه ام 88-2 که روی مدل‌های تولیدی رافال به کار رفته، دارای قابلیت تعمیر و نگهداری آسان و طراحی ماژولار است. نسخه بهبودیافته این موتور، که از سال ۲۰۱۰ وارد خط تولید شد، به نام ام 88-4 شناخته می‌شود. این مدل جدید، نه‌تنها تعمیر و نگهداری آسان‌تری دارد، بلکه مصرف سوخت آن نیز کاهش یافته است. همچنین، نسخه‌های قبلی این موتور قابلیت ارتقا به این مدل را دارند.

 

از سال ۲۰۰۷، تحقیقات بر روی نمونه‌ای با خروجی متغیر به نام ام 88-3دی آغاز شده است. موتور ام 88 به جنگنده رافال امکان می‌دهد که با وزن کامل سوخت و چهار موشک هوا به هوا، به نسبت رانش به وزن ۰.۹۸ دست یابد. در حالی که با ۵۰ درصد سوخت و بدون تسلیحات، این نسبت به ۱.۰۵ افزایش می‌یابد. رافال همچنین می‌تواند بدون استفاده از پس‌سوز، با سرعت ۱.۴ ماخ پرواز کند.

 

کابین جنگنده رافال یک کابین کاملاً دیجیتال و پیشرفته است که برای نبردهای مدرن طراحی شده. این کابین از نظر طراحی به کابین اف-16 شباهت دارد و دارای دو استیک هدایت در دو سوی خلبان است تا بار کاری او کاهش یابد.

 

در این کابین از هوتاس (HOTAS) برای کنترل سیستم‌های جنگی و مدیریت تزریق سوخت به موتور استفاده شده است. همچنین یک نمایشگر بزرگ روی پنل اصلی برای نمایش اطلاعات حیاتی پرواز و سه نمایشگر دیگر کنار هم قرار دارند که یکی از آن‌ها یک صفحه لمسی مرکزی به ابعاد 25.5 در 25.5 سانتی‌متر است. علاوه بر این، دو نمایشگر دیگر به ابعاد 12.7 در 12.7 سانتی‌متر برای نمایش اطلاعات اضافی تعبیه شده‌اند.

 

سیستم صوتی کابین نیز به گونه‌ای طراحی شده که دستورات لازم را به خلبان اعلام کند و در شرایط نبرد، هشدارهای مهم را ارائه دهد. این ویژگی همراه با استانداردهای جنگ‌افزاری پیشرفته، هوشیاری خلبان را افزایش می‌دهد. از جمله قابلیت‌های نرم‌افزاری این جنگنده، امکان تعویض و فعال‌سازی سریع جنگ‌افزارها، تغییر حالت رادار و اجرای چندین عملکرد دیگر است.

 

همچنین، خلبان می‌تواند اطلاعات ضروری را از طریق کلاه پروازی ویژه‌ای که دارای نمایشگر اچ‌یو‌دی (HUD) است، مشاهده کند. این کابین با سیستم‌های دید در شب هماهنگ بوده و در صورت بروز نقص در کنترل هواپیما، به خلبان هشدارهای لازم را ارائه می‌دهد.

 

صندلی خلبان از نوع پرتاب شونده “صفر-صفر” ساخت شرکت مارتین بیکر است و جنگنده دارای سیستم تولید اکسیژن داخلی است که دیگر نیازی به حمل کپسول اکسیژن ندارد.

 

سامانه ناوبری این جنگنده بر پایه جی‌پی‌اس طراحی شده و علاوه بر آن، یک پریسکوپ لیزری پشتیبان نیز در آن تعبیه شده است.

 

هواپیمای رافال به یک سامانه دفاعی پیشرفته به نام SPECTRA مجهز است که با همکاری دو شرکت تالس و MBDA توسعه یافته است. این سامانه مجموعه‌ای از فناوری‌های دفاعی را شامل می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به جنگ الکترونیک، هشداردهنده‌های راداری، قابلیت‌های ضدجنگ الکترونیک، هشداردهنده فروسرخ مادون قرمز با پوشش ۳۶۰ درجه، پرتاب‌کننده پوشاله و شراره، هشداردهنده لیزری با برد ۱۲۰ درجه و همچنین سامانه‌های فریب‌دهنده اشاره کرد.

 

این سامانه‌های دفاعی با هدف ایجاد آگاهی لحظه‌ای از محیط اطراف طراحی شده‌اند و اطلاعات دریافتی آن‌ها به‌صورت یک پکیج کامل پردازش می‌شود. رایانه مرکزی جنگنده این داده‌ها را تحلیل کرده و گزارش‌های لازم را به خلبان ارائه می‌دهد.

 

سامانه SPECTRA با ارزیابی تهدیدهای موجود، خروجی مشخص و یکپارچه‌ای را به خلبان ارائه می‌دهد. این امر به خلبان امکان می‌دهد تا در شرایط جنگی، سریع‌تر و مؤثرتر تصمیم‌گیری کرده و بهره‌وری کلی جنگنده را افزایش دهد.

 

جنگنده‌ی رافال مجهز به رادار آرایه فازی غیرفعال RBE-2 است که نخستین نمونه از این نوع در میان رادارهای اروپایی محسوب می‌شود. این رادار با دیافراگم ثابت طراحی شده و قابلیت شناسایی اهداف را تا فاصله‌ی ۱۳۰ کیلومتری دارد. همچنین، می‌تواند هم‌زمان هشت هدف را در محدوده‌ای با ابعاد ۵ متر مربع رهگیری کند.

 

این رادار توانایی کشف و درگیری با اهداف زمینی و هوایی را دارد و از یک حالت روزنه مصنوعی برای نقشه‌برداری از سطح زمین برخوردار است. مقاومت بالای آن در برابر جنگ الکترونیک از دیگر ویژگی‌های قابل‌توجه آن محسوب می‌شود.

 

در نسل جدید، رادار “میراث ۲۰۰۰ سری ۵” به‌عنوان نسخه‌ی ارتقایافته معرفی شده است. کار روی نمونه‌ی فعال این رادار با عنوان RBE-2AA از سال ۲۰۰۴ آغاز شد و از سال ۲۰۱۴ بر روی جنگنده‌ها نصب گردید. گفته شده است که این رادار قادر به شناسایی یک هدف ۵ متر مربعی در فاصله‌ی ۲۰۸ کیلومتری است و امکان رهگیری هم‌زمان تا ۴۰ هدف را دارد. از دیگر ویژگی‌های این نسخه می‌توان به قابلیت تنظیم الگوی اسکن، انتخاب میزان خروجی رادار، و تعیین مدت‌زمان اسکن آسمان اشاره کرد.

 

علاوه بر رادار، جنگنده رافال برای شناسایی اهداف از سامانه‌های اپتیکی پیشرفته‌ای نیز بهره می‌برد. این جنگنده مجهز به سامانه اپتیکی OSF است که در بخش جلویی کابین خلبان، روی دماغه هواپیما قرار دارد. این سامانه شامل دو بخش اصلی است:

 

1. سیستم تصویربرداری حرارتی که به عنوان یک کاونده تصویربردار فروسرخ عمل می‌کند و توانایی شناسایی اهداف هوایی، زمینی و دریایی را به‌صورت غیرفعال دارد. این سیستم قادر است یک هواپیما را از پشت سر، حتی با پس‌سوز روشن، از فاصله 100 کیلومتری و یک هدف دریایی را از 60 کیلومتری شناسایی کند.

 

 

2. مسافت‌یاب لیزری که امکان کشف یک جنگنده را از فاصله 40 کیلومتری فراهم می‌کند. این سامانه را می‌توان برای شناسایی اهداف به‌صورت چشمی، حرارتی یا اپتیکی به کار گرفت.

 

 

 

علاوه بر این، سیستم OSF نقش مهمی در هدایت تسلیحات ایفا می‌کند. این سامانه می‌تواند اهداف کشف‌شده توسط رادار را با سرعت بالا ردیابی کند و اطلاعات موردنیاز را برای شلیک موشک‌های هوا به هوا، مانند میکا، در اختیار خلبان قرار دهد.

 

به لطف این قابلیت‌ها، سامانه OSF جنگنده رافال را به یک ابزار کارآمد در نبردهای هوایی تبدیل کرده و آن را با بسیاری از سامانه‌های خارجی مقایسه‌پذیر ساخته است.

 

از جمله دیگر تسلیحاتی که جنگنده رافال قادر به حمل آن است، می‌توان به غلاف نشان‌گذاری لیزری و ناوبری داموکلس ساخت گروه تالس اشاره کرد. این سامانه قابلیت شناسایی اهداف زمینی را با استفاده از تصاویر راداری، رنگی و یا حرارتی دارد. همچنین، این سیستم می‌تواند یک هدف را از فاصله ۲۷ کیلومتری شناسایی کرده و نشان‌گذاری لیزری آن را از فاصله ۱۶ کیلومتری انجام دهد.

 

جنگنده رافال قابلیت حمل تجهیزات شناسایی و تسلیحات متنوعی را دارد. برخلاف جنگنده‌های ای‌اِی‌اِس که معمولاً در بخش مرکزی بدنه مجهز به جایگاه دوربین‌های شناسایی هستند، در رافال این تجهیزات می‌توانند در شرایط مختلف شبانه‌روزی عکس‌برداری کنند. علاوه بر این، این جنگنده توانایی حمل مخازن سوخت کمکی را نیز دارد که به افزایش برد پروازی آن کمک می‌کند. در این نقش، رافال می‌تواند جایگزین مناسبی برای هواپیماهای سوخت‌رسان سوپراتاندارد باشد.

 

رافال از لحاظ تسلیحاتی نیز بسیار توانمند است و امکان حمل انواع مهمات را دارد. این جنگنده به طور پیش‌فرض از تسلیحات ساخت فرانسه استفاده می‌کند، اما قابلیت هماهنگی با سلاح‌های غربی دیگر نیز در آن لحاظ شده است. ظرفیت حمل تسلیحات آن به ۹۵۰۰ کیلوگرم می‌رسد و در مدل‌های C و B دارای ۱۴ جایگاه خارجی برای تسلیحات است، در حالی که نسخه دریایی (M) دارای ۱۳ جایگاه است.

 

یکی از تسلیحات ثابت این جنگنده، توپ ۳۰ میلی‌متری GIAT 30/719B است که ظرفیت شلیک ۱۲۵ گلوله را دارد. این توپ بر پایه مدل مشهور دفاعی ۵۳۰ طراحی شده و روی تمامی جنگنده‌های فرانسوی نصب شده است. سرعت شلیک این توپ ۲۵۰۰ گلوله در دقیقه می‌باشد که آن را به یک سلاح کارآمد در نبردهای هوایی و پشتیبانی نزدیک تبدیل می‌کند.

 

سلاح‌های هوا به هوای این جنگنده شامل موشک فروسرخ برد کوتاه ماترا نیز می‌شود. اگرچه این موشک در دهه ۱۹۹۰ روی رافال نصب شد، اما امروزه جای خود را به موشک پیشرفته‌تر میکا داده است. موشک میکا که به‌عنوان اصلی‌ترین سلاح هوابه‌هوای جنگنده رافال شناخته می‌شود، در دهه ۱۹۹۰ طراحی شد و جایگزین موشک سوپر ۵۳۰ ماترا گردید.

 

میکا در دو مدل تولید شده است: نسخه‌ای با هدایت راداری فعال که نخستین رادار عملیاتی اروپا محسوب می‌شود و نسخه‌ای دیگر با هدایت تصویرساز فروسرخ. هر دو مدل دارای بردی بین ۵۰ تا ۸۰ کیلومتر هستند و قابلیت قفل روی هدف و درگیری با آن را دارند.

 

نسخه هدایت راداری فعال میکا، این توانایی را دارد که اهداف را حتی در شرایط سخت جنگ الکترونیک شناسایی و رهگیری کند. در مقابل، مدل تصویرساز فروسرخ آن می‌تواند اهدافی را که در زاویه ۶۰ درجه درگیر شده‌اند، با کمک سامانه اپتیک حرارتی تعقیب کند. این ویژگی به جنگنده رافال این امکان را می‌دهد که بدون قفل اولیه روی دشمن، موشک را شلیک کرده و در مسیر، هدف را شناسایی و به‌سوی آن هدایت کند.

 

علاوه بر این، جنگنده رافال توانایی حمل موشک هوا به زمین اروپایی میتئور را دارد که البته این قابلیت تنها برای مشتریان خارجی در نظر گرفته شده است و در نیروی هوایی فرانسه مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. در حوزه جنگ هوابه‌زمین، رافال همچنین قادر است انواع بمب‌های هدایت لیزری، از جمله سری Paveway 2 و 3 را شناسایی و به سوی آن هدایت کند

 

جنگنده چندمنظوره رافال دارای توانایی حمل طیف گسترده‌ای از تسلیحات پیشرفته است. یکی از مهم‌ترین این تسلیحات، بمب هدایت‌شونده AASM است که از سامانه‌های لیزری و ماهواره‌ای برای هدف‌گیری دقیق بهره می‌برد. این بمب بسته به ارتفاع پرتاب، می‌تواند بردی بین ۱۵ تا ۵۵ کیلومتر داشته باشد. وزن هر بمب از این نوع حدود ۲۲۵ کیلوگرم است و معمولاً روی بمب مارک ۸۲ نصب می‌شود. جنگنده رافال قابلیت حمل تا ۱۴ فروند از این بمب را دارد.

 

علاوه بر این، رافال مجهز به موشک کروز استورم شدو با برد ۵۰۰ کیلومتر است که توانایی انجام حملات دوربرد را دارد. همچنین، این جنگنده توانایی شلیک موشک‌های هوا به هوای پیشرفته‌ای همچون متئور و میکا را دارد که امکان درگیری با اهداف هوایی در فواصل مختلف را فراهم می‌کند.

 

رافال به عنوان جایگزین جنگنده‌های میراژ ۲۰۰۰ معرفی شده و در آینده ممکن است به موشک کروز هسته‌ای ASM-P نیز تجهیز شود. این جنگنده همچنین قابلیت یکپارچه‌سازی با سایر تسلیحات غربی را دارد و بسته به نیاز مشتریان، می‌توان آن را به سامانه‌های تسلیحاتی متنوعی مجهز کرد.

 

جنگنده‌ی رافال قادر به حمل پنج مخزن سوخت خارجی با ظرفیت ۱۷۰۰ یا ۲۰۰۰ لیتر است. همچنین، این جنگنده می‌تواند از ترکیب سه مخزن ۳۷۰۰ لیتری و دو مخزن ۲۰۰۰ لیتری برای افزایش برد خود تا ۴۲۰۰ کیلومتر استفاده کند. در یک مأموریت رزمی، رافال با شش موشک هوا‌به‌هوا و سه مخزن سوخت، بردی حدود ۱۱۰۰ کیلومتر دارد.

 

در ابتدا، برنامه‌ریزی شده بود که ۳۳۰ فروند جنگنده رافال برای نیروی هوایی فرانسه تولید شود، اما به دلیل کاهش بودجه دفاعی، این تعداد کاهش یافت. در مرحله اول، این رقم به ۲۵۰ فروند رسید و سپس در مرحله بعدی به ۲۱۲ فروند کاهش پیدا کرد. تولید این جنگنده در سال ۱۹۹۲ آغاز شد، اما در سال ۱۹۹۷ به دلیل مشکلات مالی متوقف گردید. با این حال، در اواخر دهه ۱۹۹۰، تولید آن از سر گرفته شد.

 

اولین سفارش دولتی برای رافال در سال ۱۹۹۷ ثبت شد که شامل ۴۰ فروند بود و تحویل آن از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ انجام گرفت. پس از آن، در سال ۲۰۰۴ سفارش ۵۹ فروند دیگر، از جمله سه نسخه جنگنده F3، به ثبت رسید. در سال ۲۰۰۹ نیز ۶۰ فروند دیگر سفارش داده شد. در مجموع، تا سال ۲۰۱۴ تعداد ۱۸۰ فروند رافال سفارش داده شده بود که از این تعداد، ۱۲۶ فروند تحویل داده شد.

 

در حال حاضر، نیروی هوایی فرانسه دارای ۸۷ فروند رافال و نیروی دریایی این کشور نیز ۳۹ فروند از این جنگنده را در اختیار دارد. نخستین حضور عملیاتی این هواپیما به سال ۲۰۰۷ بازمی‌گردد، زمانی که شش فروند رافال در عملیات نظامی افغانستان شرکت داشتند. از این تعداد، سه فروند متعلق به نیروی دریایی و سه فروند دیگر از نیروی هوایی بودند که در مأموریت‌هایی شامل پرتاب بمب‌های لیزری جی‌بی‌یو-۱۲ شرکت کردند.

 

علاوه بر این، جنگنده‌های رافال در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱ نیز در افغانستان به کار گرفته شدند. در سال ۲۰۱۱، این جنگنده‌ها برای حمله به نیروهای ارتش قذافی وارد عمل شده و معمولاً با دو مخزن سوخت، چهار موشک میکا و شش موشک ای‌اس‌ام بر فراز لیبی به پرواز درمی‌آمدند. همچنین، در سال ۲۰۱۳ از جنگنده‌های رافال در مأموریت‌هایی علیه شبه‌نظامیان اسلام‌گرا در مالی استفاده شد.

 

جنگنده رافال، پس از سال‌ها که تقریباً هیچ مشتری خارجی نداشت، در نهایت در سال ۲۰۱۲ موفق شد در برنامه خرید ۱۲۶ فروند جنگنده هند، یکی از پنج گزینه نهایی باشد. در این قرارداد، هند تصمیم گرفت ۱۰۸ فروند را در داخل کشور تولید کند و تنها ۳۶ فروند از فرانسه خریداری شود. با این حال، در نهایت فرانسه تنها موفق به فروش همین ۳۶ فروند شد که تمام آن‌ها در داخل این کشور تولید شدند.

 

در سال ۲۰۱۹، هند به‌عنوان اولین کشور سفارش‌دهنده، ۳۶ فروند از این جنگنده را دریافت کرد. سپس در سال ۲۰۲۳، سفارش ۳۶ فروند دیگر به ثبت رسید، که البته ۲۹ فروند آن‌ها برای نیروی دریایی هند به‌عنوان جایگزین مدل‌های قدیمی در نظر گرفته شد.

 

مصر نیز یکی از نخستین مشتریان خارجی رافال بود که در اوایل سال ۲۰۱۵، ۲۴ فروند از این جنگنده را خریداری کرد. سپس در سال ۲۰۲۱، سفارش ۳۰ فروند دیگر را به ثبت رساند. در همین دوره، هند که هنوز تولید داخلی ۳۶ فروند از این جنگنده را آغاز نکرده بود، ترجیح داد این تعداد را به‌طور مستقیم از فرانسه خریداری کند.

 

قطر هم در آوریل ۲۰۱۵ به‌عنوان سومین مشتری خارجی، ۲۴ فروند از جنگنده رافال را سفارش داد. در ادامه، کرواسی طی قراردادی که در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۱ منعقد شد، ۱۲ فروند از نسخه‌های دست‌دوم نیروی هوایی فرانسه را خریداری کرد که شامل ۱۰ فروند تک‌سرنشین و ۲ فروند دو سرنشین بود. این جنگنده‌ها هنگام تحویل، ۱۴ سال عمر و ۳۸۰۰ ساعت پرواز داشتند و قرار است بین سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ به کرواسی تحویل داده شوند.

 

با در نظر گرفتن اینکه این جنگنده‌ها می‌توانند تا ۲۰ سال در ناوگان کرواسی خدمت کنند، این کشور امکان ارتقای آن‌ها را در آینده خواهد داشت تا بتواند مدت بیشتری از آن‌ها بهره ببرد.

 

در سال 2020، یونان اقدام به خرید 18 فروند جنگنده رافال از فرانسه کرد. پس از مدتی، این تعداد به 24 فروند افزایش یافت و در سال 2021، اولین دسته از این جنگنده‌ها را تحویل گرفت.

 

در تاریخ 3 دسامبر 2021، شرکت داسو، سازنده جنگنده‌های رافال، از طریق حساب رسمی خود در توییتر اعلام کرد که قراردادی برای فروش 80 فروند جنگنده رافال نسخه F4 به امارات متحده عربی به ارزش 14 میلیارد دلار امضا شده است. علاوه بر این، قراردادی دیگر به ارزش 2 میلیارد دلار نیز برای خرید تسلیحات مرتبط منعقد شد.

 

اندونزی نیز یکی از خریداران این جنگنده محسوب می‌شود. این کشور سفارش 42 فروند جنگنده رافال را در دو مرحله طی سال‌های 2022 و 2023 ثبت کرده است.

 

جنگنده داسو رافال سی دارای مشخصات فنی قابل‌توجهی است. این هواپیما ۱۵.۲۷ متر طول و ۵.۳۴ متر ارتفاع دارد و وزن خالی آن ۹۵۰۰ کیلوگرم است. حداکثر سرعت این جنگنده به ۱.۸ ماخ (۲۱۳۵ کیلومتر بر ساعت) می‌رسد. این هواپیما می‌تواند با حمل هشت موشک هوا به هوا و سوخت خارجی، مسافت رزمی ۱۸۲۰ کیلومتر و برد انتقالی ۳۷۰۰ کیلومتر را طی کند. میزان سوخت داخلی آن نیز ۱۶۸۰۰ کیلوگرم است.

 

رافال مجهز به دو موتور توربوفن اسنکما ام۸۸ است که هر یک توان ۱۱۲۵۰ پوند رانش خشک و ۱۷۰۰۰ پوند رانش پس‌سوز تولید می‌کنند. تسلیحات این جنگنده شامل دو توپ ۳۰ میلی‌متری با ۱۲۵ گلوله برای هر توپ، چهارده جایگاه حمل جنگ‌افزار خارجی (۱۳ جایگاه در نسخه مخصوص ناو)، و توان حمل تسلیحات تا ۹۵۰۰ کیلوگرم است.

 

این جنگنده قابلیت تجهیز به هشت موشک میکا (یا چهار موشک متئور در نسخه فورسخ آن)، موشک‌های ضدکشتی اگزوست، موشک‌های ضد رادار الارم، بمب لیزری جی‌بی‌یو ۱۰ و ۱۲، موشک کروز اتمی ای‌اس‌ام‌پی‌ای، بمب‌های نفوذگر اپاچی، و موشک کروز استورم‌شدو را دارد. همچنین، توانایی حمل ۱۸ بمب مارک ۸۲ را داراست